Metaverse Nedir?
Meta-Universe kelimelerininin birleşmiş versiyonu olup “evren ötesi” anlamı taşıyan Metaverse, en basit anlamıyla tüm dijital dünyayı birbirine bağlayarak sanal bir evren yaratmayı amaçlamaktadır. Bu kurgusal evrende her şeye ve herkese kucak açması ve uygun yer vermesi nedeniyle birleştirici güç olmaktadır.
Şimdi tüm gün dijital dünyada nerelerde seyahat ettiğinizi düşünün. Dilerseniz yolculuğunuzun ilk durağı için Instagram’ı tercih edin. İşte başlıyorsunuz.
Mobil telefonunuzdan veya masaüstü bilgisayarınızdan giriyorsunuz. Ardından kullanıcıların hesaplarını geziyorsunuz. Bildiğiniz hesapların dışında keşfet dünyasının topraklarına ayak bastınız. Aniden sıkılan canınızın rüzgarı sizi haberlere doğru sürüklüyor. Favori gazete uygulamanızı açıyorsunuz ya da sitesine giriyorsunuz. Haberleri okurken bir anda ekranın kenarında beliren reklam butonu inatla sizi başka bir yola davet ediyor. Herkesin bahsettiği şu oyun nasıldı acaba merakı ile Playstation’u açıyorsunuz ya da Steam’e bağlanıyorsunuz.
Bahsettiğimiz tüm bu yolculukları farklı duraklar üzerinden gerçekleştirdiniz değil mi? Yaptığınız bu yolculukla sanal gerçeklik ve alternatif gerçeklik boyutlarıyla tüm bu durakları -platformları- birleştirmeyi amaçlayan projenin adıdır Metaverse.
Metaverse için basitçe dijital dünyanın evrim geçirmiş hali de diyebiliriz. Diğer bir deyişle, tüm dijital platformların birleştiği, kullanıcıların sanal gözlük vb. donanımlarla katılabildiği sanal bir ortam.
Metaverse Kavramının Tarihçesi
Birçok teknolojik gelişimin tarihsel sürecinde olduğu gibi Metaverse de ilk olarak bir bilim kurgu kitabında karşımıza çıkmıştır. Neal Stephenson’nun 1992 Yılında Snow Crash isimli Cyperpunk & Bilim kurgu türünde kitabını yayınladı. Kitapta karşımıza çıkan bu kavram; insanların avatarlarıyla* katıldığı sanal gerçeklik ortamı için kullanılmış bir terimdi.
2003 yılında karşımıza çıkan Second Life ise bu kavramın pritimitif bir versiyonuydu. İnternet tabanlı bu sosyal medya platformunda sanal bir ortama avatarınızla bağlanabiliyordunuz. Akabinde buradaki insanlarla etkileşim kurabiliyor, günlük hayatta yaptığımız işe gitmek, oyun oynamak, müzik dinlemek gibi aktiviteler gene bu platform üzerinden yapılabiliyordu.
Metaverse terimi ile ikinci kez 2011 yılında yayınlanan Ready Player One kitabında karşılaşıyoruz. Sonradan sinemaya da aktarılan bu kitap büyük beğeni toplamıştır. Şimdiye kadar anlattıklarımız doğrultusunda kafanızda henüz bir şey canlanmadıysa bu filmi izlemenizi öneririm.
*Avatar: Sosyal medyada veya internet dünyasında insanların küçük boyutlu görsellerinin bulunduğu pencere.
Metaverse Ne Zaman Açılacak?
Her ne kadar kesin tarihi belirsizlik taşısa da 2050’ye kadar bu sistemin aktifleşebileceğini öngörebiliriz.
Dünyanın önde gelen şirketleri büyük bütçelerle yatırım hamlelerini başlatmış bulunmaktadır. Facebook ya da yeni ismiyle Meta geçtiğimiz günlerde Metaverse projesi için düğmeye bastı bile. Microsoft ise Mesh ismini verdiği bir projeyle kendi sanal evrenini kurmayı hedeflemektedir. Bu evrene Hololens 2 sanal gerçeklik gözlüğü ile katılabilmeniz mümkün. Aynı zamanda Epic Games şirketi de Fortnite ile kendi Metaverse ortamını kurmayı gelecek planlarına dahil etmiştir.
Peki, sadece şirketler mi bu kavramla ilgilenmektedir? Elbette ki hayır. Tüm bunların yanında son zamanların popüler kültür dünyasında ciddi atılımlara sahip ülke olan Güney Kore, sanal ve artırılmış gerçeklik platformlarını ulusal bir metaverse ile birleştirmeyi planlamaktadır.
Metaverse ile Neler Yapabilirsiniz?
En basit açıklamayla; HER ŞEY
İsterseniz birkaç örnekle ilerleyelim;
2020 yılında Travis Scott, Fortnite oyunu üzerinden konser verdi. Bu konsere 12,3 yüz milyon kişi katıldı!
Web 3.0 teknolojisine geçmemizle beraber bilgisayarlarımızı birbirine bağlayabilmeye başladık. Böylece bugün ortak bir ağ üzerinden bilgi alışverişi yapabiliyoruz.
Meta Universe ile bu sistem yeni biçimine kavuşmaktadır. Yani internet evrim geçirmektedir.
Metaverse İle Hayatımıza Girecek Yenilikler
Kuvvetle muhtemel yeni teknojilerle de tanışmamız gerekecektir. 90’lı yıllarda bilgisayar dünyasının ulaşılabilirlik durumuna bugün ise akıllı telefonların hayatımızdaki yerine baktığımızda bu geleceğin çok da uzağımızda olmadığını söyleyebiliriz.
Peki, hayatımıza hangi yenilikler nasıl gelecek?
Yeni Sanal Pazarlar Yeni Markalar
Sistem ticari boyutuyla yeni sanal pazarları da beraberinde getirecektir. Tıpkı gerçek hayatta gördüğümüz mağazalar gibi sanal mağazalarda da alışveriş deneyimi yaşayabileceğiz. Eğer bir Sims oyuncusuysanız konuya aşinasınız demektir.
Yeni pazarlara yatırım yapan ve yerini sağlamlaştıran markalar ilkler arasına girme şansı bulacaktır. Kim bilir belki de bugün kendini gösterememiş ama markalaşma yolunda ilerleyen birçok firma ismini dev markalar tabelasına yazdıracaktır.
Evden Çalışanlara Çalışma Ortamları
Facebook yeni adıyla Meta şirketinin CEO’su Mark Zuckerberg, 2021 Temmuz ayında yaptığı açıklamada şirketlerinin yatırımlarını bu yönde kaydırdığını beyan etmiştir.
Sanal gerçeklik teknoloji firması Oculus’u 2 milyar dolara satın alan Meta aynı zamanda Horizontal Workrooms isimli sanal ofislerini de tanıtmıştır.
Pandemiyle birlikte hayatımıza giren evden çalışma kavramı metaverse ile boyut atlayacaktır. Artık sanal gerçeklik platformlarında tasarlanan çalışma ortamlarında çizim ve tasarım gibi işleri avatarlarımızla yapabilecek aşamaya geleceğiz. Bu sayede evden çalışıyorsanız veya evden sıkıldıysanız dijital ofisinize girerek avatarınızla işlerinizi yapabilecek ve sanal ortamlarda seyahat edebileceksiniz.
Dijital Pazardaki Ürünlere Yakından Bakış
İnternet üzerinden alışveriş yaparken çoğu zaman ürünleri kafamızda canlandırmakta zorlanırız. Fakat aynı ürünü 3 boyutlu şekilde her köşesini inceleyebilirseniz ürün artık bir hayal olmaktan çıkacaktır. Hatta onu deneyebilirsiniz bile! Metaverse platformunun sanal alışveriş dünyasına da yeni bir soluk getireceği açıktır.
Gerçekçi Oyun Deneyimi
Sanal gerçeklik gözlüğü ile oynayabildiğimiz oyunlar halihazırda zaten mevcut. Fakat henüz oyun motorları ve teknoloji, masaüstü ve oyun konsollarıyla yarışacak düzeyde değildir. Yatırımlar arttıkça oyun dünyasının da evrileceğini söylemek çok da yanlış olmaz sanırım.
Dijital ile Gerçek Dünya Arasında Entegrasyon
Sistemin en güzel yanlarından biri de gerçek dünya ile dijital dünyanın entegrasyon oluşturmasıdır. Böylece iki dünya birbirine daha da yakınlaşacak hatta zamanla birbirinin yerini alacaktır.
Peki Tüm Bunların Şirketlere Etkisi Nedir?
Daha önce yönetimin dijitalleşmesi üzerinde çalışmalarımız oldu. Şimdilerde yeni yeni popüler olan metaversenin önümüzdeki yıllarda hayatımıza çok büyük etkisi olacağı aşikardır.
Örneğin; Satınalma departmanlarında satın almalar 3 boyut üzerinden gerçekleşecektir. Sanal para kullanılarak 3 boyutlu dükkanlar / mağazalar üzerinden mağazaya gidip deneme bile yapmadan alışverişler yapılmaya başlanacaktır. Şirketler hammadde alımlarını yine 3 boyut üzerinden yapıp üretimlerinde tam otomasyonla robotları kullanmaya başlayacaklardır.
Burada anlatılanlar şu an çok ütopik gelse de teknolojik süreçlere baktığımızda bugün kullandığımız birçok platformun ütopyadan doğduğunu görebiliriz. Unutmayalım ki değişimin ve büyümenin ilk adımı doğru ve zamanında yatırımlarla gerçekleşir.
Gerçek ve Sanal dünyanızın barış içinde yaşayabileceği bir evrenin hayali çok uzağımızda değil Yeter ki hayallerinizin peşinden gitmeyi bırakmayın…